Hikmet Zeki Kapcı

Tarihçi / Doç. Dr.

Bloğum

İngiltere, Nasturiler Ve İç Toprak Projesi (1919-1922)

Anadolu toprakları üzerinde yaşayan halkların kışkırtılması ve bu doğrultuda yaşadığımız topraklar üzerinde karışıklıklar çıkartılması siyaseti, geçmişten günümüze kadar süre gelmiştir. Başka bir ifade ile emperyalist devletlerin ekonomik yönden, dini açıdan ve siyasi platformda kendilerini tatmin edebilmeleri için gerekli gördükleri Anadolu topraklarını karıştırma politikası her zaman gündemde kalmış ve sıcaklığını korumuştur. Bu politik

Aydınlan

Terakki-i Maarif Cemiyeti Nizamnamesi

II. Meşrutiyet döneminde Kanun-i Esasi'de değişiklikler yapılmıştır. Böylece cemiyet kurmak kolaylaşmıştır. Cemiyetler genellikle İstanbul'da kurulmuştur. Bununla birlikte, taşrada da cemiyetlerin kurulduğu görülmektedir. Bu cemiyetler sayesinde milletin gelişmesine katkıda bulunulmuştur.

Aydınlan

Osmanlı Maarif Cemiyeti Nizamnamesi

Osmanlı Devleti'nde devlet eliyle yapılan eğitim devlet memuru yetiştirmeyi amaçlamaktaydı. Halkın eğitimi ise vakıflarla desteklenen medreseler tarafından yapılmıştır. XIX. yüzyılda eğitim alanında ıslahata ihtiyaç duyulmuş ve çeşitli tedbirler alınmıştır. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra, eğitimin yurt genelinde yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmak amacıyla aydınların öncülüğünde cemiyetler ve şirketler tesis edilmiştir. Bu çalışmamızda, 1913 y

Aydınlan

MİLLİ KORUNMA KANUNU’NDA 1946 VE 1954 DEĞİŞİKLİKLERİ

Bu çalışmada öncelikle Türkiye’nin savaş ekonomisinden ve savaş zamanı çıkarılan kanunlardan bahsedilmiştir. Ardından Milli Korunma Kanunu’nun çıkarılma ve uygulanma süreci anlatılmıştır. Son olarak Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokrat Parti zamanında kanunda yapılan değişikliklerden bahsedilmiştir. 1946 ve 1954 değişikliklerini vermek amaçlanmıştır. Araştırmada veriler toplanmış, işlenmiş ve sunulmuştur. 1940 yılında çıkarılan kanun y

Aydınlan

MATBUAT VE İSTİHBARAT UMUM MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN İSTİHBARAT ÇALIŞMALARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

İstihbarat faaliyetleri bütün devletler için önemlidir. İstihbaratın temeli ise bilgi edinme ihtiyacıdır. Bilgi ise insanoğlunun bulduğu en güçlü silahtır. Bu silahı kullanmayı başaranlar dünyaya hakim olurlar. Tarih boyunca Türkler farklı şekillerde istihbarat faaliyetinde bulunmuştur. Hunlar, Gök Türkler, Topalar ve Uygurlarda devlet görevlileriyle gerçekleştirilen casusluk faaliyetlerine rastlanmıştır. II. Abdülhamid döneminde kurula

Aydınlan

LOZAN MÜBADİLLERİ VE EMLAK-İ GAYRİMENKULE

Osmanlı Devleti bünyesinde yaşayan toplulukları, din veya mezhep esasına göre örgütlenen Millet Sistemi ile yönetmiştir. Bu yönetimde hukuki olarak tamamen özgür azınlıklar aldıkları imtiyazlarla ayrıcalıklı sınıf oluşturmuşlardır. Bu ayrıcalıklar sayesinde Avrupa’da eğitim alma imkanını bulmuşlardır. Osmanlı topraklarında açılan misyoner okulları, Rum isyanlarının karargâhı olmuştur. Fener Rum Patrikhanesi, Bizans İmparatorluğu’nu yeni

Aydınlan

KIBRIS SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNDE NİHAT ERİM RAPORU

İngiltere Lozan Antlaşması ile Kıbrıs’ın yönetimini Türkiye’den resmen devralmıştır. Ancak 2. Dünya Savaşı sonrasında sömürgelerinde bağımsızlık mücadeleleri başlamıştır. Kıbrıs’ta da bağımsızlık mücadelesi başlamıştır. Kıbrıs nüfusunun üçte ikisi Rumlardan oluşuyordu. Ancak Rumlar bu mücadele ile Enosis’i gerçekleştirmeyi hedeflemiştir. Enosis’e karşı çıkan Türkiye meselede taraf olmuştur. Türkiye’nin öncelikli hedefi statükonun korunm

Aydınlan

KAYSERİ VE BURSA MİLLETVEKİLİ BAHRİ YAZIR’IN MECLİS ÇALIŞMALARI

Bu makalede 1914 Kayseri doğumlu olan Bahri Yazır’ın Mecliste yaptığı konuşmalar ve verdiği önergelere yer verilmiştir. Yazır, 1961 Kayseri, 1966 Bursa milletvekilidir. 1961-1967 tarihleri arasında CHP milletvekili olan Yazır 1967 tarihinde Güven Partisi’ni Turhan Feyzioğlu ile birlikte kurmuştur. 1969 tarihinde milletvekilliği sona ermiştir. Bu süre zarfında bütçe görüşmelerinde, anayasa hazırlığında, Deniz Nakliyat Şirketi ve Şeker Şir

Aydınlan

ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA TÜRK-SOVYET İLİŞKİLERİNDE DOĞU TÜRKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIK FAALİYETLERİ (1933-1934)

Doğu Türkistan, Büyük Türkistan’ın sınırları içinde yer alan bir toprak parçasıdır. Büyük Türkistan ifadesi ile Batı ve Doğu Türkistan birliği kast edilmektedir. Büyük Türkistan’da 100 milyonu aşkın Türk nüfusu yaşamaktadır. Bu bölge, Türk milletinin anayurdu olmasının yanı sıra eski bir kültür ve medeniyet merkezi olarak da karşımıza çıkmaktadır.

Aydınlan

İl Özel İdarelerin Durumu ve Islahı Üzerine Bir Değerlendirme: 1938 Tarihli Müfettişlik ve Bakanlık Raporları

Bu çalışmanın amacı Cumhuriyetin ilk yıllarında il özel idarelerinin durumu hakkında bilgi sahibi olmaktır. İl özel idaresi Türkiye’de mali özerkliği olan bir kamu kuruluşudur. Tüzel kişiliğe sahiptir. Kuruluşu 1864 yılına kadar gitmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla beraber bu kurum ortadan kalkmamış, bunun yerine kurumun daha iyi faaliyet yapabilmesi için çareler ve tedbirler alınmıştır. 1938’de Başbakan Celal Bayar bu doğr

Aydınlan

II. DÜNYA SAVAŞI SÜRECİNDE SÜMERBANK

Sümerbank 11 Temmuz 1933 tarihinde 2262 Sayılı Kanun’la kurulmuştur. İsmini Mustafa Kemal Atatürk belirlemiştir. Sümerbank 17 Haziran 1938’de çıkarılan 3460 Sayılı Kanun’la İktisadi Devlet Teşekkülü’ne dönüştürülmüştür. Bankanın kuruluş sebepleri şu şekilde sıralanmıştır: İlk sanayileşme tecrübeleriyle ekonomik büyüme hızının yeni kurulan milli devletin ihtiyaçlarını yeterince karşılamadığı görülmüştür. Bu sebeple, eldeki tüm imkânları k

Aydınlan

DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİNDE TÜRKİYE‐ABD İLİŞKİLERİNDE PETROL (1950‐1960)

Demokrat Parti, Türkiye’nin ekonomi ve petrol politikalarını belirlerken ABD’li uzmanla‐ rın raporlarından yararlanmıştır. ABD’li yatırımcılar hem Türkiye’nin petrol rezervlerinin araştırılıp geliştirilmesi hem de Ortadoğu petrollerinin Türkiye üzerinden Batıya taşın‐ ması hususunda başbakan Adnan Menderes’le görüşmüşlerdir. Demokrat Parti döneminin petrol politikaları ve çıkardığı petrol yasaları ile ilgili literatü‐ re giren çalışmalardan

Aydınlan

DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ NEVŞEHİR MİLLETVEKİLLERİ VE MECLİS FAALİYETLERİ

Demokrat Parti’nin siyasal hayatımıza girişi Türk demokrasi tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Demokrat Parti’nin Kırşehir’i ilçeye çevirmesinin ardından 20 Temmuz 1954’te il olan Nevşehir 1957 seçimlerinde 4 milletvekili ile mecliste temsil edilmişti. Hasan Hayati Ülkün, Mehmet Necmettin Önder, Zihni Üner ve Münip Hayri Ürgüplü (Tahir Münip Hayri Ürgüplü) Demokrat Parti’den seçilerek 1957-1960 yılları arasında mecliste Nevşehiri t

Aydınlan

CUMHURİYET ARŞİVİ IŞIĞINDA YABANCILARIN BAKIŞ AÇISIYLA TÜRKİYE'NİN KIBRIS POLİTİKASI (1955-1959)

Kıbrıs meselesi Türkiye’nin yıllarca devam eden bir sorunu olmuştur. 19. yüzyılda tüm dünyada sömürgeler elde etmeye devam eden İngiltere 1878’de Kıbrıs’ı fiilen ele geçirmiştir. Lozan Antlaşması’ndan sonra Kıbrıs, İngiltere hâkimiyetinde kalmış, bu nedenle de Türkiye, Kıbrıs’a müdahale etmeyi düşünmemiştir. Ancak, 1931’den itibaren Kıbrıs Rumları İngiltere’den bağımsızlık kazanmak için mücadeleye başlamıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan s

Aydınlan

Çanakkale Savaşlarındaki Yaralılar İçin Yardım Toplayan Almanların Hilal-i Ahmer Madalyası ile Ödüllendirilmesi

Türk tarihinin şanlı sayfaları arasında yerini alan Çanakkale Muharebeleri hem Türk milletinin kaderinde hem de dünyanın geleceğinde etkili bir rol oynamıştır. Müttefiklerin savaşı kolayca bitirmek için açtıkları bu cephe beklentilerinin aksine Türklerin zaferiyle sonuçlanmıştır, savaşı uzatmıştır. Ayrıca, Şark Meselesi olarak da adlandırılan Türkleri bu topraklardan atma projesinin boşa çıkarılmasının temeli burada atılmış, Milli Mücadele'nin k

Aydınlan
Devam
Karanlığa bilgi ile ışık tut.