Salih SARI
TarihciHitit Uygarlığı Genel Hatları

Hitit Uygarlığı, Anadolu’da ilk çağlarda kurulan uygarlıklardandır. İlk Çağda Anadolu’da ilk devleti kurmuş olan toplum Hititlerdir. Hititler, MÖ 2000 başlarında Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya gelerek Kızılırmak çevresindeki topraklara yerleşmişler. Hattuşaş ’ı başkent yapıp bir devlet kuran Hititler, MÖ 1450 yıllarında büyük bir imparatorluk hâline geldiler.
Dünyanın ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Barış Antlaşması, Hititlerle Mısırlılar arasında imzalanmıştır (MÖ 1280). Hititlerde devlet yönetiminde başta kral bulunurdu. Ancak kralın yetkileri, sonsuz ve sınırsız değildi. Yetkileri “Pankuş” adı verilen bir meclis tarafından sınırlandırılmıştı. Ülke yönetiminde kraliçe, kraldan sonra en yetkili kişi sayılırdı.
HİTİT MİTOLOJİSİ
Hitit mitolojisi, Mezopotamya kaynaklarından esinlenmiş olmakla beraber, Hatti ve Hurri etkisinde kalmıştır. Hititler, ele geçirdikleri bölgelerde tapınılan tanrı ve tanrıçalara gösterdikleri saygıdan ve onları da yerel ölçekte bile olsa tanımalarından dolayı "bin tanrılı halk" adını almıştır.
Hititler, Eski Krallık döneminde Hint-Avrupa ve Hatti kökenli tanrıları benimserlerken, daha sonraları Hurri, hatta Mezopotamya kökenli tanrıları da benimsemişlerdir. Hititler'de Mezopotamya tanrıçası İştar da çeşitli adlarla anılmakta ve büyük önem taşımaktaydı. Bununla birlikte aynı kökenden suların tanrısı Ea ve Damnika, Güneş tanrısı Şamaş ve karısı Aya ve Ay tanrısı Sin, Hitit panteonunda yer almışlardır.
TANRILARA İNANIŞ
Bir çok doğa olayını tanrılara bağlayan Hititler, onları insan şekilli (antropomorfik) olarak düşünmekteydiler. Tanrılar acıkmak, susamak, hastalanmak, öfkelenmek gibi insani özellikler taşımaktaydılar. Tanrıları kızıp gittiğinde ona bağlı olan tüm doğa olayları bundan etkilenmekte ve Hititler Tanrıların dönüşünü kurbanlar ve sunularla kutlamaktaydılar.
HİTİTLERDE İNANÇ SİSTEMİ
HİTİT DİNİ
Hitit dini çok tanrılı bir dindir; panteonun (tanrılar ailesi) içinde binlerce tanrı ve tanrıça vardır ve bunların pek çoğu diğer kavimlerin dinlerinden alınmıştır.
Hititlerde tanrılar tıpkı insanlar gibidir. Fiziki şekilleri insan gibi olduğu kadar, ruhen de onlarla aynı olup, insanlar gibi yerler,içerler,kendilerine iyi bakıldığı sürece insanlara iyilik ederler; ancak ihmal edil-dikleri zaman hemen intikam almaya, insanları en acımasız yöntemlerle cezalandırmaya hazırdırlar. Bir Hitit metni insanlarla tanrıları birbirleriyle kıyaslamakta ve tanrı- insan ilişkilerini bey - hizmetçi ilişkilerine benzetmektedir. Hitit devletinin panteonu Anadolu ve Suriye şehirlerinin çeşitli yerel panteonlarının zamanla bir araya getirilip birleştirilmesinden oluşmuştur.
HİTİT SİYASAL YAPISI
Siyasal yapısı itibariyle Hitit Devleti, Kral ve üyeleri kraliyet ailesinden gelen kişilerden oluşan politik bir kurumdu. Yönetimin politik organı Panku’dur (İmparatorluk Meclisi). Herhangi bir politik sorun olduğunda Panku Kral tarafından toplantıya çağırılmaktaydı.
Hitit Kraliyet ailesi, dışarıya karşı kapalı bir topluluk değildi. Krallık kalıtsaldı, ancak, Kral olabilecek birinci ve ikinci dereceden erkek olmaması durumunda, birinci dereceden bir prensesin eşi de Kral olabilirdi. Kral tarafından belirtilen veliahdın Panku’nun onayını aldıktan sonra bağlılık yemini etmesi gerekiyordu. Krallık yanında, kurumsallaşmış bir Kraliçelik de vardı. Kraliçenin politik hayatta önemli görevler üstlendiği III. Hattuşili’nin eşi Puduhepa’nın icraatlarından anlaşılmaktadır. Ancak Hitit devlet yapısında Kral, mutlak güçtü.
HİTİT TANRILARI
Hititlerin yerel kült merkezlerinde çeşitli ayinler düzenledikleri pek çok tanrı ve tanrıçaları vardı. Panteonda tam bin tanrının olduğu bizzat Hititler tarafından çeşitli vesilelerle belirtilmiştir. Ancak şimdiye kadar çivi yazılı metin ciltlerinde altı yüzün üzerinde tanrı ismi ortaya çıkarılmıştır.
- Alalu veya Alala , Mezopotamya ve Hurri mitolojisinde ilkel bir figürdü . Emar'dan gelen belgelerden de tanınır . Bu üç bağlamda rolü aynı olmasa da, üç versiyonun da aynı kökeni paylaştığı kabul edilir. Kumarbi Döngüsü'nde tanrıların en eski kralı rolünü oynayan Hurri Alalu, en iyi bilinenidir ve karşılaştırmalı mitolojiye odaklanan bilimde yaygın olarak tartışılır, ancak Mezopotamya Alala'nın bu varlıkla ilgili en eski geleneği temsil ettiği kabul edilir. Bununla birlikte, adının kesin etimolojisi bilinmemektedir ve muhtemelen ne Sümer ne de Sami dilidir . Hem Hurri hem de Mezopotamya kaynakları onunla Anu arasında bir ilişki olduğunu doğrular , ancak doğası kültürler arasında değişir.
- Kaynak: “https://en.wikipedia.org/wiki/Alalu”
- Anu veya An, (“yukarı” ya da “gök”) gök tanrısıdır ve bu yüzden –“coğrafi” olarak da Mezopotamya tanrılarının en önemlisidir. Belki de insanlardan çok uzakta olmasından, onun yer tanrıçası Urasch’la mı yoksa Antum (“gök tanrıçası”) diye biriyle mi evli olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ama kesin olarak bilinen onun çok sayıda tanrının babası olduğudur, bunların arasında büyük Innina da vardır, bazı cinler de kendilerini onun çocuğu olarak tanımlar. An özellikle Uruk kentinde saygı görmüş, ama bu, korku içeren, kesinlikle sevgi ile yumuşatılmış bir saygı değildir. Bu gök tanrısı insanlar için çok yabancı, çok sevimsiz ve tahmin edilemeyecek kadar tehlikelidir.
- Kaynak: Ceyda Kılınç, Mitoloji Sözlüğü, İlya İzmir Yay., İzmir 2018, s.58.
- Aranzah (Dicle Nehri): Anu ve Kumarbi’nin çocuğu, Fırtına Tanrısı ve Taşmişu’nun erkek kardeşidir.
- Kaynak: “http://www.mistikalem.com/mitoloji/hitit-mitolojisinin-tanri-ve-tanricalari-haberi-9284”
- EA: Eski tabletlerin muhafızı olan ve iki yüzlü olarak omuzlarından fışkıran sularla oluşmuş bir nehir ile betimlenmiştir. Eski Hitit Dönemi belgelerinde geçmemesine rağmen MÖ 14. Yüzyıl siyasi
antlaşmalarında görülür. Bu tanrının veziri İzzummi (Uşmu) ve karısı ise Damkina’dır.
Mezopotamya’da bereketi temsil eden bu tanrı, Hurri mitlerinde Bilgeliğin Kralı olarak anılmış ve MÖ 1. bin yıla kadar işlevini sürdürmüştür. Ayrıca Yazılıkaya açık hava panteonunda EA, sırasıyla Teşup, Taşmişu, Kumarbi, İştar-Şauşga ve hizmetçileri Ninatta-Kulitta ile beraber listelenmiştir.- Kaynak: “http://www.mistikalem.com/mitoloji/hitit-mitolojisinin-tanri-ve-tanricalari-haberi-9284”
Değerli AYDINLANMIŞ yukarıda sizlere dört adet Hitit tanrısı örneği verdik. Bizler burada Biline bin tanrıyı ve keşfedilen altı yüz tanrıyı tek tek burada sizlere sıralayamayacağımız için dört örnek vererek üzerinden geçiyoruz ve burada yazımızın sonuna gelmiş bulunmaktayız unutmayın! Karanlığa bilgelik ile ışık tutun.
Sümerli düşünürlerin, dünya görüşlerine uygun olarak, insana ve yazgısına abartılı bir güvenleri yoktu. İnsanın çamurdan yoğrulduğuna ve onlara yiyecek, içecek ve barınak sağlayarak hizmet etmek amacıyla yaratıldıklarına kesin olarak emindiler. İnsan, amaçları kestirilemeyen tanrılarca kendisine biçilen yazgıyı önceden bilemediğinden, yaşamın belirsizlikleri ve tekinsizliklerle dolu güvensizlikle çevrili olduğuna inanıyorlardı. Öldüğü zama
Aydınlan
Arada sırada, bu kursta sorulan soruların neden önemli olduğunu düşünmek faydalı olacaktır. Neden 13,8 milyar yıllık tarihi incelemeliyiz? ilk olarak, daha sonra çalışmalarımızla özel konulara girebileceğimiz bir bilgi çerçevesi sağlar. Ve ayrıca kişisel deneyimlerimizden edindiğimiz bilgiler, öğrendiğimiz her şey arasındaki bağlantıları görebiliriz ve kozmik masalın neresinde yer aldığını biliriz. Büyük tarih, kökenlerimiz hakkında şimdiye k
Aydınlan
Bu bölüm için en büyük soru, artan karmaşıklığın ilk üç eşiği nedeniyle evrenimiz nasıl daha karmaşık hale geldi? Şimdi başa dönmeye ve büyük tarihin hikayesini anlatmaya hazırız.
Bu derste yapacağım şey, artan karmaşıklığın ilk üç eşiğinin hikayesini anlatmak. Ama bu hikayeyi çok basit bir şekilde anlatacağım. Artan karmaşıklığın ilk üç eşiği. Birincisi, yaklaşık 14 milyar yıl önce büyük patlamada evrenin kendisinin ortaya çıkışı. İki
Aydınlan
Bu segmentin en büyük sorusu, neye inanacağımıza nasıl karar vereceğimizdir. Öyleyse bilgi ve bilgi arasındaki ilişki nedir?
Bir iddiayla sunulmaktan onu değerlendirmeye ve bunu bilgimizin bir parçası olarak alıp almamaya karar vermeye nasıl geçebiliriz?
Büyük Tarih kursu boyunca size pek çok bilgi sunulacak. Çeşitli disiplinlerden evren, tarihi ve onun içindeki yerimiz hakkında bilgiler. Ama muhtemelen, bu kursu sadece bilgi a
Aydınlan
Taht
Osmanlı padişahlarının hükümdârlık makamına taht denilir. Normal olarak şehzadelerin tahta oturmasına “cülûs”, herhangi bir isyan sonucunda tahta çıkarılmaya da “iclâs”,padişahın tahttan indirilişine de “hal” veya “hal etme” denilmiştir. Tahttan indirilen padişah öldürülmez ise bir daireye yerleştirilir, ölünceye kadar orada yaşardı. Padişahın tahta cülusu hassa tellalları vasıtasıyla ve top atışlarıyla İstanbul halkına duyurul
Aydınlan
Azerbaycan ya da diğer Türk Devletleri ile ilgili bir çalışma yaparken çok dikkatli olmamız gerekiyor, Sovyetler Birliği dağılmasından sonra birçok müstakil Türk Devletleri doğdu o dönemde Türkiye bu durum üzerinde hazırlıksız yakalandı. Başlangıçta Azerbaycan ile olan ilişkilerimiz tamamen duygusal olarak iyi bir ivme kazanarak giderken bizim ve onların yapmış olduğu yanlış söylemlerden sonra bu ikili ilişkiler arasında soğuk rüzgarlar esti
Aydınlan
Hitit Uygarlığı, Anadolu’da ilk çağlarda kurulan uygarlıklardandır. İlk Çağda Anadolu’da ilk devleti kurmuş olan toplum Hititlerdir. Hititler, MÖ 2000 başlarında Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya gelerek Kızılırmak çevresindeki topraklara yerleşmişler. Hattuşaş ’ı başkent yapıp bir devlet kuran Hititler, MÖ 1450 yıllarında büyük bir imparatorluk hâline geldiler.
Dünyanın ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Barış Antlaşması, Hititler
Aydınlan
Tarihsel ve bilimsel açıklama arasındaki ilişki nedir?
Bu segmentin büyük sorusu, tarihsel ve bilimsel açıklama arasındaki ilişki nedir? Öyleyse tarih ve bilim arasındaki farklar nelerdir? Bilimsel açıklamalarla tarihsel açıklamalar arasında ne tür farklılıklar var? Tarihsel metodolojiyi kullanan herhangi bir bilimsel disiplin var mı? Öyleyse tarih biliminden bahsedebilir miyiz? Ve bilimsel açıklamanın büyük bir tarih
Aydınlan
Bu segment için büyük soru, büyük tarih nedir? Bu, büyük tarihe ait bir derstir. Büyük tarih dersleri, neredeyse 14 milyar yıl önce, evrenimizin ilk Büyük Patlamada ortaya çıktığı andan itibaren, her şeyin, kelimenin tam anlamıyla evrenimizdeki her şeyin tarihini anlatıyor. Bu ders, evrenin, yıldızların, gezegenlerin ve canlı organizmaların ve biz insanların da hikayesini anlatıyor. Bu yüzden birçok farklı disiplini birbirine bağlar. Yaklaşımı
Aydınlan
Mabedin İnşa Düşüncesi
Davud, M.Ö 1000 yıllarında Kudüs şehrini fethetmiş, onun kendi kültür değerlerine ve yaşam biçimine ve o dönem sosyal ve ekonomik şartlarına uygun olarak imar etmiştir. Çevre devlet ve toplumların muhtemel saldırılarına karşı koya bilmek için şehrin etrafını surlar ile donatmış daha sonra Davud Kudüs’ü Yahudi toplumunun dini ve siyasi başkenti yaptı.
Kudüs’e yerleşen Davud, kendisini düşma
Aydınlan
Harbiye Nezaret-i Tahrîrât Dairesi Tahrîrât Kalemi [883]
Ma'rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki
Üçüncü Kolorduca yeniden teşkili mukarrer olan [19.] Fırka Kumandanlığı'na Sofya Ataşemiliteri Erkân-ı Harbiye Kaymakamı Mustafa Kemal Bey'in icrâ-yı memuriyeti hakkında tanzim olunan irâde-i seniyye lâyihası leffen takdim kılınmış olmakla iktizâsının îfâ ve neticesinin emir ve inbâ buyurulması menût-ı müsaade-i sâmiye-i dâver-i efhamîleridi
Aydınlan
6 Ağustos [1]330 tarihli tezkire-i aliyye-i nezaret-penâhilerine cevabdır. Boğaz'ın sefâin-i harbiye-i ecnebiye tarafından dûçâr-ı tecâvüz olduğu takdirde derhal kapatılması zaruri ve ânifü'z-zikr halden başka ahvâlde seddi Meclis-i Vükelâ'nın kararına vâbeste bulunduğu tabîî olmakla ona göre muktezâsının îfası siyâkında tezkire-i senâverî terkîm olundu, efendim.
Aydınlan
• İhtilal öncesi siyasi ve ekonomik durum
Devrim öncesi Fransa’da hukuki olarak üç sınıf bulunuyordu bunlar: Ayrıcalıklı sınıflar ile ayrıcalıklı sınıfların dışındaki bütün kesimleri içinde bulunduran üçüncü zümre (Tiers Etat).
• Soylular
Tüm soyluların kılıç kuşanma, çeşitli vergilerden muaf olmak, feadal haklardan kaynaklanan vergileri köylülerden toplamak gibi ayrıcalık
Aydınlan
Lozan antlaşması 143 maddeden oluşmaktadır bu maddeleri sizler için başlıklar altında toplayıp derledim.
Burada bir konu üzerine değinmek istiyorum gündemde Lozan Antlaşması hakkında bazı yanlış bilgiler dolaşıyor bunlardan bazıları ;
- Lozan Antlaşması neden Türkiye’de yok ?
Cevap: Lozan Antlaşması 143’cü maddesi aynen şu şekildedir ( LAUSANNE’de, yirmi dört Temmuz bin dokuz yüz yirmi üç tarihinde, yalnız bir nüsha
Aydınlan
Siyon kelimesi Yahudi kutsal kitabında Kudüs şehrini tanımlamak için kullanılmaktadır. Siyonizm, bu kelimeden türemiş ve Kutsal metinlerde İbraniler, İsrailoğulları, Museviler ya da Yahudiler olarak isimlendirilen halkın kültürel ve dini mirasını siyasallaştıran bir ideoloji olarak ortaya çıkmıştır. M.S 70 yılında Babil’liler tarafından yıkılan Kutsal Mabet’ten itibaren Filistin’e dönme arzusu taşıyan Yahudileri bir araya getirip organize
Aydınlan
MADDE 101.
Türkiye, transit serbestliği konusunda Barselona Konferansınca 14 Nisan 1921 tarihinde kabul edilmiş olan Sözlesme ve Statü ile Uluslararası yarari olan su yollari rejimine ilişkin olarak, aynı Konferansça 19 Nisan 1921 tarihinde kabul edilen Sözlesme ile Statüye ve ek Protokole katıldığını bildirir. Bunun sonucu olarak, Türkiye, işbu Anlasmanin yürürlüğe girişiyle, bu Sözlesmelerin, Statülerin ve Protokolleri
Aydınlan
MADDE 51.
50 nci Maddede öngörülen bölüstürme sonucu olarak, Osmanlı Devlet Borcu'nun [Düyun-u Umumiye-i Osmaniye'nin] Yıllık borçlarindan, ilgili her Devlete düsen pay söyle saptanacaktir:
50 nci Maddenin lik fıkrasında öngörülen bölüstürme için, önce, 12 nci ve 15 nci Maddelerde belirtilen adalar ile Balkan Savaşları sonucunda Osmanlı İmparatorluğundan ayrılmış topraklarin tümüne düsen payın saptanmasina girişil
Aydınlan
HÜKÜMLER :
MADDE 1.
İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girişi tarihinden başlayarak, bir yandan İngiliz İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Japonya, YUNANİSTAN, Romanya Sırp-Hırvat-Sloven Devleti ve öte yandan Türkiye arasında olduğu kadar, bunların uyrukları arasında da, barış durumu kesin olarak kurulmuş olacaktır.
Taraflar arasında resmi ilişkiler kurulacak ve tarafların ülkelerinde diplomasi ve kon
AydınlanYRD. DOÇ. DR. HALİL ERSİN AVCI | UYGARLIKLAR TARİHİ SOSYOLOJİ LİSANS PROGRAMI
AydınlanPROF. DR. MUHARREM KESİK | SELÇUKLULAR TARİHİ TARİH LİSANS PROGRAMI
AydınlanDr. Öğr. Üyesi Oğuz Tunçel | Kitabın İlk Formu: Eski Mezopotamya’nın Kil Tabletleri
AydınlanİSLÂM BORÇLAR HUKUKUNDA BERÂET KAVRAMI VE MEZHEPLERİN BERÂET KAVRAMI ÜZERİNDEKİ METODOLOJİK AYRILIKLARI
AydınlanDoç. Dr. Cengiz KARTIN | Sultan II. Abdülhamid’den Paris Barış Konferansı’na Kürtler
AydınlanMuhammet Cevat Acar | S. Freud'un Din ile İlgili Görüşlerinin Analizi
AydınlanAraştırmanın amacı, Göbekli Tepe örneğinde kutsal mekânın yeniden üretim sürecini incelemektir. Göbekli Tepe arkeolojik özellikleri, tarihi, mimarisi vb. bir çok yönü ile araştırma konusu olarak ele alınmış ve incelenmiştir. Bu durum Göbekli Tepenin popüler bir mekân haline gelmesine sebebiyet vermiştir.
AydınlanBirinci Dünya Savaşı’nın Filistin açısından önemli anı 1917 yılının son aylarıdır. Bu tarihten itibaren başta Kudüs olmak üzere Filistin’de adalete dayalı Osmanlı idaresi son bulmuş ve İngiltere mandaterliği altında şekille - nen işgal süreci başlamıştır
AydınlanTürk-İngiliz münasebetleri oldukça eskiye dayanmaktadır. Söz konusu süreç William Ewart Galdstone’a kadar dostane gelişmiştir. Bu tarihten sonra İngilizler Osmanlı Devleti’nin parçalamayı hedef almışlardır. Osmanlı topraklarına ve Ortadoğu coğrafyasına pek çok asker, doktor, arkeolog vb. görevli çeşitli amaçlarla seyahat etmiştir.
AydınlanGünümüz fiziği yaradılışçı iddiaları desteklemekten çok uzaktadır. Büyük Patlama her şeyin başlangıç noktası değil, tam tersine bir ara dönemdir, bir faz geçişidir bir anlamda.
AydınlanFransız İhtilali kısa bir anlatım ile genel hatlarına değinmek.
AydınlanKaranlığa bilgi ile ışık tut.