Salih SARI
Azerbaycan ve Diğer Türkler
Azerbaycan ya da diğer Türk Devletleri ile ilgili bir çalışma yaparken çok dikkatli olmamız gerekiyor, Sovyetler Birliği dağılmasından sonra birçok müstakil Türk Devletleri doğdu o dönemde Türkiye bu durum üzerinde hazırlıksız yakalandı. Başlangıçta Azerbaycan ile olan ilişkilerimiz tamamen duygusal olarak iyi bir ivme kazanarak giderken bizim ve onların yapmış olduğu yanlış söylemlerden sonra bu ikili ilişkiler arasında soğuk rüzgarlar esti.
Bu yanlış söylemlerden basıları şunlar idi ; Yapmış olduğumuz bazı çalışmalarda Türki kelimesi kullanılması bu “Türki” kelimesi anlam itibari ile Türk gibi Türk’e benzeyen anlamına geliyordu ve buda aslı, özü Türk olan kardeşlerimizi üzdü bu kelime tabi yanlış bir söylemdir, bir diğer yanlış söylem ise “Dış Türkler” denmesidir, bu söylemde yanlıştır çünkü nereyi merkez olacağına kim karar verdi ki diğer yerleri dış kabul edelim, bir başka yanlış ve yaygın söylem ise “Azeri” kelimesidir Azeri kelimesi Farsçadır ve Azeriler, İran’da yaşamış olan ateşe tapan bir Fars kavimin adıdır. Azeri sözcüğü Zerdüştlük döneminden kalmadır. Ateşe tapanlar manasında Farsça bir sözcüktür ve Türk ile uzaktan yakından alakası yoktur.
Bunlar gibi çeşitli yanlış söylemlerde bulunmuşuzdur bunlar üzücü ve kırıcıdır ama şükürler olsun ki günümüzde Azerbaycan ve Diğer Türk devletleri ile ilişkilerimiz iyi yönden ivme kazanarak ilerlemektedir.
Peki Nasıl Hitabet Etmeliyiz
Şu ayrıntıyı unutmayalım Türkistan coğrafyası uzun yıllar Ruslar işgalinde kalmıştır ve Rusların asimilasyon politikası sebebi ile şu anda herkesin kafası çok karışıktır ama bizler şunu unutmayalım. Deşti Kıpçak, Horasan, Mâverâünnehir, Dağıstan gibi birçok coğrafyalarda tarih boyunca Türk Devletleri kurulmuş ve Türk Halkı yaşamıştır. Bu Halklar hiçbir yere gitmemiş bugün gerek müstakil Türk Devletleri içerisinde gerek başka devletler idaresinde yaşıyorlar, biz Türkler hala o coğrafyalardayız. Peki nasıl hitabet etmeliyiz Azeri, Kıpçak, Peçenek, Tatar vb. kelimeler mi kullanmamız gerekiyor bence bu söylemler yanlış olduğundan ben şöyle söylemeyi tercih ediyorum AYNI OĞUZ ATADAN GELEN EMMİ UŞAKLARIYIZ demeyi tercih ediyorum böylece birleştirici, eşit bir söylem olduğunu düşünüyorum. Unutmayalım ki her birimiz bir Oğuz boyuna mensubuz.
Yekpare Bir Türk Devleti Mümkün mü?
Bu soru elbette her Türkün aklına gelmiştir ve çeşitli cevaplar aranmıştır. Peki tek bir Türk devleti nasıl olmalıdır, tabi bu soruya en güzel cevap İsmail Gaspıralı vermiştir eğer bir Türk devleti olacak ise Dilde bir, Parada bir, Askerde bir tamamen yekpare bir bütünlük içerisinde olması gerektiğini anlatmak istemiştir, bunu mümkün kılmak ise irfanı hür, vicdanı hür TÜRK UŞAKLARINA KALMIŞTIR.